مزایای زئولیت در کشاورزی و باغبانی

مزایای زئولیت در کشاورزی و باغبانی

امروزه کاربرد زئولیت به منظور بهبود کیفیت خاک های ضعیف و دارای بافت سبک در حال گسترش است به دلیل ویژگی های یاد شده کاربرد زئولیت به ویژه در کشت های گلدانی توصیه شده است. با افزودن زئولیت ها به خاک در کشت های زراعی و به بسترها و محیط های کشت، در محصولات باغبانی می توان کارایی مصرف آب را بالا برد و ظرفیت نگهداری آب را افزایش داد. همچنین از دیگر اثرات مثبت زئولیت ها، کاهش دور آبیاری و مصرف آب و افزایش راندمان مصرف کودهای افزوده شده است. افزون بر این با مصرف زئولیت ها میزان آبشویی کودهای شیمیایی به ویژه کودهای آمونیومی و نیتراتی کاهش یافته و این سبب کاهش خطرات زیست محیطی این کودها شده و تا حدی می تواند پرورش دهندگان را در جهت تولید محصولات ارگانیک کمک کند.

افزایش جذب آب با زئولیت

زئولیت ها قادرند بیشتر از 65 درصد وزن خود آب جذب کنند، که این به علت تخلخل ساختار کریستالی آن است که در دوران کمبود رطوبت، آن را به صورت طولانی مدت در خود نگه داشته و سپس در اختیار ریشه قرار می دهند. برخلاف سایر بهبود دهنده های خاک، زئولیت سریعاً در خاک تجزیه نمی شود. بلکه در خاک مانده (به صورت تجزیه نشده) و مواد مغذی آن را بهبود می بخشد. بنابراین در اثر ذخیره آن مواد در بخش ریشه نیاز خاک به آب و سایر کودها را به طور قابل ملاحظه ای کاهش می دهد.

افزایش راندمان مصرف کود و جلوگیری از آبشویی آن ها با مصرف زئولیت

با توجه به اینکه کود شیمیایی یکی از پرمصرف ترین محصولات شیمیایی در اختیار کشاورزان و باغداران است، نباید غافل بود که محصولات طبیعی ای هم وجود دارد که راندمان به مراتب بیشتری از کودهای شیمیایی داشته و قدرت حاصلخیزی خاک را چندین برابر می نماید. از مهمترین و کارآمدترین این مواد، زئولیت است. زئولیت ماده ای است که با فراگیرشدن مصرف آن، صنعت کشاورزی کشور رونق تازه ای گرفته است. یکی از بارزترین خصوصیات زئولیت عدم رقابت آن با کودهای شیمیایی و دامی است، چون یک ماده شیمیایی نیست و همچنین در اثر اختلاط با خاک هیچگونه خطر سوختگی برای گیاه به وجود نمی آورد. . از مزایای استفاده از زئولیت در کشاورزی و باغبانی، آبیاری کمتر محصولات و همچنین شستشوی کمتر کودها از جمله یون آمونیوم و پتاسیم که دو عنصر مهم در تغذیه گیاهان هستند می باشد.

تاثیر زئولیت بر ویژگی های فیزیکی، شیمیایی و میکروبی خاک

زئولیت های طبیعی به طور گسترده ای برای بهبود خواص فیزیکی ، شیمیایی و میکروبی خاک ها به ویژه اراضی دارای بافت سبک (خاک های شنی) به کار می روند. مهمترین خصوصیات زئولیت ها که به صورت بالقوه آنها را برای بهبود ویژگی های خاک مناسب می سازد عبارتنداز:
• ظرفیت تبادل کاتیونی بالا
• تخلخل داخلی زیاد
• توزیع یکنواخت اندازه ذرات که امکان کاربرد و اختلاط آسان زئولیت ها را درخاک فراهم می آورد.

حاصلخیزی خاک با زئولیت

شکی نیست که حاصلخیزی خاک های اصلاح شده با زئولیت ناشی از مجموعه ای از ویژگی های منحصر به فرد این مواد طبیعی می باشد، اما نمی توان به آسانی نقش هر پارامتر را بدون توجه به سایر ویژگی های زئولیت توضیح داد. برای مثال محتوی پتاسیم زئولیت ها، که به ویژه در زئولیت های استخراجی از معادن استان سمنان قابل توجه است، در حاصلخیزی خاک های اصلاح شده نقش دارد اما بهبود شرایط خاک و تقویت رشد و نمو گیاهان در این دسته از اراضی می تواند به ویژگی تبادل کاتیونی و نگهداری آب در زئولیت ها نیز مرتبط باشد.

مخلوط خاک زئولیت با کود شیمیایی و حیوانی

زئولیت ها را نمی توان تنها به عنوان کود درنظر گرفت، زیرا این مواد به خودی خود قادر نیستند عناصر غذایی را به مقدار کافی در دسترس گیاهان قرار دهند، مگر آنکه قبلا با عناصر غذایی غنی شده باشند و یا درترکیب با کودهای شیمیایی یا حیوانی مصرف شوند. بدین ترتیب، این تصور تایید می گردد که اصلاح زمین های کشاورزی با زئولیت به طور عمده شرایط رشد و نمو گیاه در محیط خاک را از طریق تاثیر بر ویژگی های متنوع خاک از جمله ظرفیت تبادل کاتیونی و یا قدرت نگهداری بیشتر رطوبت در خاک بهبود می بخشد. در بین عناصر غذایی موجود در خاک نیز افزودن زئولیت موجب افزایش غلظت نیتروژن، کلسیم، پتاسیم و منیزیم قابل دسترس خاک شد هرچند درصد ماده آلی خاک تغییر محسوسی را نشان نداد.

ظرفیت تبادل کاتیونی زئولیت و خاک

یکی از مهمترین ویژگی های اراضی زراعی که تاثیر مستقیمی بر حاصلخیزی خاک دارد، ظرفیت تبادل کاتیونی خاک می باشد که باتوجه به بافت و اجزای تشکیل دهنده خاک می تواند بسیار متغیر باشد به طوری که از حدود 3 تا 5 (meq/100g) در اراضی شنی تا مقادیر 6 تا10(meq/100g) در اراضی با بافت متوسط و مقدار بیش از 10 (meq/100g) در خاک های رسی تغییر می کند. گزارش های متعددی وجود دارد که نشان می دهد افزودن زئولیت به خاک ظرفیت تبادل کاتیونی خاک را افزایش می دهد.

تنظیم PH خاک های اسیدی با زئولیت

یکی دیگر از مزایای استفاده از زئولیت ها در خاک، تنظیم PH خاک های اسیدی می باشد. تمایل خاک ها به اسیدی شدن به دلیل کاهش کاتیون های قلیایی و قلیایی- خاکی عمدتا در اثر شستشو و جایگزین شدن آنها توسط کاتیون های به شدت اسیدی مانند آلومینیوم و آهن در مکان های تبادلی خاک می باشد. کاهش PH خاک ، تحریک پذیری و غلظت بیش از حد مجاز عناصری مانند آلومینیوم، منگنز، سرب، کادمیوم و غیره را افزایش می دهد و تاثیر مستقیمی بر کاهش حاصلخیزی خاک دارد.

حفظ و نگهداری رطوبت در خاک با زئولیت

از دیگر مزایای کاربرد زئولیت ها در خاک، حفظ و نگهداری آب و رطوبت خاک است. زئولیت ها به دلیل داشتن تخلخل بالا و ساختار کریستالی قادرند بیش از 60 درصد وزنی خود آب نگهداری کنند. بدین ترتیب، این مواد به عنوان مخزنی از آب قابل دسترس در خاک عمل کرده و تعادل بین هوا و آب را در خاک برقرار می سازند. مولکول های آب می توانند بدون اینکه باعث خرابی در ساختار زئولیت شوند تبخیر شده و مجدد جذب شوند. بنابراین از زئولیت ها می توان به عنوان یک ذخیره مطمئن آب در دوره های خشکی بهره برد. زئولیت ها قابلیت مرطوب شدن داشته و به ریشه گیاهان در خاک قابلیت گسترش جانبی را می دهند. آب ذخیره شده در شبکه زئولیت به تدریج جذب گیاه می شود. در طول روز به علت تابش مستقیم آفتاب مقداری از آب سطحی خاک در اثر تبخیر از بین می رود ولی در طول شب با پایین آمدن درجه حرارت محیط، زئولیت ها با جذب رطوبت هوا مجددا مقداری از آب از دست رفته را جبران می کنند.

تاثیر زئولیت در بهبود رشد رویشی و زایشی گیاهان

در پرورش گل های گلدانی نیز می توان از زئولیت ها استفاده کرد. در صورتی که 25 درصد زئولیت به محیط کشت گلدان ها افزوده شود، گل های گلدانی رشد بهتری خواهند داشت. زئولیت آب را جذب، و هوا مورد نیاز ریشه را در اختیار آن قرار می دهد و نقش یک حاصلخیز کننده طبیعی را بازی می کند. هرشی و همکاران گزارش کردند، با اضافه کردن 50 گرم زئولیت به محیط کشت گلدان های 5/1 لیتری گل داوودی، بدون مصرف کود، عملکرد یکسانی در مقایسه با کاربرد روزانه 234 میلی گرم در لیتر پتاسیم همراه آبیاری بدون استفاده از زئولیت در محیط کشت به دست آمد. کاربرد زئولیت در غلات (گندم)، سبزیجات (بادمجان و هویج) و میوه ها (سیب) به طور معنی داری باعث افزایش محصول حتی تا 63 درصد شده است. افزودن 10 درصد زئولیت به کمپوست ها، مواد شسته شده آن را به خود جذب می کند و از خروج آنها جلوگیری می کند و سپس در هنگام اضافه شدن این کودها به خاک، مواد غذایی مورد نیاز در دسترس گیاهان قرار می گیرند. این امر به حاصلخیزی خاک و برداشت محصول بیشتر خواهد انجامید.

زئولیت اصلاح خاک های کشاورزی

یکی دیگر از اثرات کاربرد زئولیت های طبیعی در زمین های کشاورزی، افزایش جمعیت و فعالیت میکروارگانیسم های خاک می باشد. مطالعات در مورد رشد جمعیت باکتریایی در خاک های اصلاح شده با زئولیت نشان می دهد که پس از کاربرد زئولیت در خاک، جمعیت میکروارگانیسم ها به اندازه 5/2 برابر افزایش یافته و در ویژگی های کیفی فعالیت میکروبی خاک نیز تغییراتی رخ داده است. فعالیت میکروبی خاک اصلاح شده با زئولیت در طول زمستان برخلاف خاکی که تنها کودهای شیمیایی دریافت کرده بود، کاهش نمی یابد. بدین ترتیب، خاک اصلاح شده فعالیت میکروبی بیشتری داشته که این امر بر رشد گیاهان در فصل بعد تاثیر مثبتی خواهد داشت. اندازه گیری تنفس خاک برای شاخص بندی فعالیت میکروبیولوژی آن نشان داد که افزودن زئولیت تنفس میکروبی خاک را افزایش داده که بیانگر فعالیت بیشتر میکروارگانیسم ها می باشد. به علاوه مشاهده شد که در خاک های اصلاح شده با زئولیت، به میزان 30تا40 درصد تعداد اکتینومیست ها در مقایسه با تیمار شاهد، افزایش یافت که این تاثیر افزایش گندزدایی محیط ریز و سفر و افزایش فعالیت باکتری های آزادزی تثبیت کننده نیتروژن را در پی داشت. همچنین تعداد توده های آمیبی نیز در خاک اصلاح شده افزایش یافت که بیانگر افزایش میزان تخلخل و بهبود شرایط تهویه خاک می باشد. افزایش جمعیت و فعالیت میکروارگانیسم های خاک اصلاح شده با زئولیت در نهایت باعث افزایش تراکم ریشه گیاه در خاک و بهبود رشد و نمو آن گردید. محققین اثرات مثبت کاربرد زئولیت بر فعالیت های بیولوژیک خاک را ناشی از افزایش فراهمی عناصر غذایی به ویژه آمونیوم، بهبود شرایط تهویه، افزایش ظرفیت نگهداری رطوبت و در نهایت متعادل نگه داشتن PH خاک توسط زئولیت دانستند.

فروش زئولیت کشاورزی و باغبانی

شرکت توسعه معادن و مواد معدنی آسیا زئولیت ویژه باغبانی و کشاورزی با بالاترین کیفیت از معادن خود تهیه نموده و در اختیار مشتریان گرامی قرار می دهد. با خرید زئولیت ویژه کشاورزی و باغبانی ضمن بهبود شرایط خاک و تولید محصولات ارگانیک را رقم بزنید. لطفا برای دریافت مشاوره و اطلاع از لیست قیمت های زئولیت با واحد فروش شرکت تماس حاصل نمایید.