پرورش نشا خربزه در بستر کشت هیدروپونیک

خربزه

خربزه (Cucumis melo. V. inodorus)، گیاه یکساله و یک پایه و در برخی موارد دو پایه است. سیستم ریشه این گیاه مانند هندوانه از ریشه اصلی با ریشه های محوری تشکیل شده که به عمق خاک فرو می رود اما سیستم ریشه این گیاه از هندوانه ضعیفتر است.

نشا

نشا گیاهچه کوچکی است که قسمتی از دوره رشد خود را در محیطی مناسب و کنترل شده گذرانده و پس از مساعد شدن شرایط محیطی به زمین اصلی منتقل می شود. از ویژگی های یک نشای خوب می توان به مواردی نظیر داشتن ریشه قوی با حجم مناسب، داشتن ساقه سالم و افراشته، دارا بودن چهار تا شش برگ سالم و عاری بودن از هرگونه آفات و بیماری اشاره کرد.

پرورش نشا با کشت هیدروپونیک

یکی از روش های جدید تولید نشا، کشت هیدروپونیک (کشت بدون خاک) است. وجود مزیت هایی نظیر کنترل تغذیه گیاه، امکان افزایش تراکم کاشت، کاهش بروز بیماری ها و آفات و افزایش کمیت و کیفیت محصول نسبت به کشت خاکی موجب رویکرد تولیدکنندگان محصولات باغبانی به استفاده از این روش شده است. به نظر می رسد از بین انواع روش های کشت هیدروپونیک، کشت در مواد دانه بندی شده بهترین گزینه برای تولید محصولاتی مانند خیار و سایر کدوییان می باشد. در این روش از بسترهای آلی و معدنی برای پرورش گیاه استفاده می شود. خصوصیات مواد مختلف مورد استفاده به عنوان بستر کشت، اثرات مستقیم و غیر مستقیم روی رشد و تولید محصول می گذارد و انتخاب بستر مناسب یکی از مهمترین عوامل موثر در موفقیت تولید در کشت بدون خاک است.

بررسی اثرات بستر کشت و رقم بر خصوصیات زراعی نشای خربزه

طی تحقیقی که توسط میرابی و همکاران در سال 1390 انجام شد اثرات بسترها کشت و رقم بر خصوصیات نشا خربزه آزمایشی به صورت فاکتوریل (2*6) در غالب طرح کاملاً تصادفی با 10 تکرار در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل دو رقم خربزه تجاری به نام زرد ایوانکی و خاتونی و نیز بسترهای کشت شامل: بستر 1 (پیت ماس 50%، کوکوپیت 25% ، ماسه 25%)؛ بستر 2 (پیت ماس 50% ، کوکوپیت 25% و ورمی کمپوست 25%)؛ بستر 3 (پیت ماس 50% ، کوکوپیت 25% ، پرلیت 25%)؛ بستر 4 (کوکوپیت 50% ، پیت ماس 25%، ماسه 25%)؛ بستر 5 ( کوکوپیت 50%، پیت ماس 25% ، ورمی کمپوست 25%)؛ بستر 6 (کوکوپیت 50%، پیت ماس 25%، پرلیت 25%) بودند.

بهترین بستر کشت نشا خربزه

نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که بستر دوم شامل پیت ماس 50% کوکوپیت 25%، ورمی کمپوست 25%) و بستر پنجم (کوکوپیت 50 درصد، پیت ماس 25 درصد، ورمی کمپوست 25 درصد) در کلیه صفات (سطح برگ، قطر ساقه نشا، ارتفاع نشا، وزن تر و خشک اندام هوایی، وزن تر و خشک ریشه) دارای تاثیر بهتری بوده و باعث بهبود کیفیت نشا گردیدند. در نتیجه می توان این دو بستر را برای تولید نشا خربزه توصیه نمود. بین دو رقم زرد ایوانکی و خاتونی تفاوت معنی داری ملاحظه نشد.